Logo

Muzeum Powiatowe w Nysie

48-300 Nysa, ul. Biskupa Jarosława 11, tel. 77 433 20 83, 77 435 50 10

Dwór biskupi


Powiększenie

Fotografia przedstawia jedną z najbardziej charakterystycznych budowli w Nysie, jaką jest kuria biskupia, określana również jako dwór biskupi. Zdjęcie tego niezwykle reprezentacyjnego obiektu wykonał Stanisław Kramarczyk, w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej. Fotografia prezentuje wygląd dworu biskupiego od strony południowej z charakterystyczną basztą zbudowaną na planie kwadratu. Baszta połączona była z fragmentem muru obronnego, nadbudowanego na przełomie XVI i XVII wieku. W części był on pozostałością po ganku, który łączył kurię z kościołem jezuitów. W źródłach historycznych dwór biskupi w Nysie, po raz pierwszy wzmiankowany jest w 1260 roku, jako przykład założenia obronnego, otoczonego fosą. W 1292 roku siedzibę biskupią zaczęto określać mianem zamku. Około 1459 roku biskup Jodok Rożemberk rozbudował ówczesną siedzibę, a pół wieku później, w 1510 roku, biskup Jan V Thurzo wybudował bramę wyprowadzającą z zamku poza obręb miasta. To okazałe średniowieczne założenie uległo spaleniu w pożarze z 1524 roku. Dwa lata po tym wydarzeniu, kolejny z biskupów, Jakub von Salza, rozpoczął odbudowę dworu. Niestety, żaden z elementów średniowiecznej siedziby biskupiej nie zachował się do naszych czasów. Wkrótce okazało się, że nowo wybudowana kuria jest jednak zbyt mała i skromna jak na potrzeby biskupów. Projekty rozbudowy tego założenia były mocno ograniczone z powodu ukształtowania terenu i zamknięcia czworoboku dworu przez mury obronne miasta oraz rzeczkę Białkę. W XVII wieku doprowadziło to do podjęcia decyzji o budowie nowego pałacu na wyznaczonym, osobnym miejscu. Konsekwencją tej decyzji było sprowadzenie zabudowań dworu do roli podrzędnego, gospodarczego zaplecza dla nowego i modnego pałacu. Wiek XIX przyniósł kolejne zmiany dla zabudowań kurii. Część architektury zmieniono i zmodyfikowano, a całość zabudowań zaczęła pełnić funkcję magazynu wojskowego. W 1945 roku zabudowania dworu biskupiego zostały spalone, a w czasach powojennych m.in. dzięki staraniom Stanisława Kramarczyka, obiekt zabezpieczono i odremontowano. Wymiary fotografii:17,5 x 13 cm.

oprac. Małgorzata Pierścieniak