Wystawa czynna: 07.02.2020 - 08.03.2020
Kurator wystawy: Edward Hałajko
Wernisaż z udziałem Artysty: 07.02.2020, godz. 18.00

Podczas wernisażu gościć będziemy samego Artystę - LAJOSA GYŐRFIEGO, a także emerytowanego ambasadora ÁKOSA ENGELMAYERA oraz dyrektora Węgierskiego Instytutu Kultury JÁNOSA TISCHLERA.

W drugiej połowie XIX wieku na mocy ugody z Austrią Węgry stały się równoprawnym narodem we wspólnym państwie. Aby podkreślić swoją odrębność i tożsamość zaczęto w przestrzeni publicznej umieszczać rzeźby i pomniki przywołujące ważne postaci i wydarzenia z historii. Zwyczaj ten wpisał się na stałe w życie Węgrów i jest zjawiskiem wyjątkowym w skali europejskiej.

Zwrócenie uwagi na rolę sztuki – rzeźby w edukacji historycznej społeczeństwa, skłoniło autorów wystawy do zaprezentowania twórczości jednego z najwybitniejszych współczesnych rzeźbiarzy węgierskich – Lajosa Győrfiego. Przybliżenie jej jest ważne nie tylko ze względu na odwołania do historii, oryginalność, walory estetyczne i głębokie przemyślenie tematów, ale też z uwagi na związki artysty z Polską.

Lajos Győrfi urodził się w 1960 r. w położonej w sercu Wielkiej Niziny Węgierskiej miejscowości Karcag w krainie Kunlapos, której nieograniczone przestrzenie pozostawiły trwały ślad w całym życiu rzeźbiarza. Ojciec będący pasterzem koni, pozwalał mu galopować wierzchem aż po horyzont. Bezkres stepu zaowocował umiłowaniem wolności, która charakteryzuje sztukę i byt artysty. Życiową pasją stała się rzeźba co zaowocowało studiami w ASP w Budapeszcie pod opieką mistrza Miklosa Borsosa. Jak twierdzi "talentu nie dają za darmo, należy na niego zapracować" – lata na studiach i późniejsze cechowała chęć działania, wytrwałej pracy i miłości, bo wtedy poznał dziewczynę z Polski, Marysię ze Strzegomia. W 1984 r. pobrali się i w ten sposób na kulturę i sztukę Lajosa, głęboko zakorzenioną w węgierskiej tradycji zaczęła oddziaływać duchowość polskiej żony.

W ciągu 30 lat pracy twórczej artysta wykonał około 250 dzieł sztuki, które wpisały się w przestrzeń publiczną wielu miast. Jednym z jego ulubionych jest pomnik bitwy pod Parkanami (węg. Párkány, obecnie Štúrovo na Słowacji), w którym król Polski Jan III Sobieski obwieszcza ostateczne wyzwolenie spod jarzma osmańskiego. Győrfi tworzy nie tylko rzeźby historyczne, jego pracownię wypełnia wiele dzieł o innej tematyce, sięgające jednak do korzeni, przyrody i kultury europejskiej. Na wystawie zostanie zaprezentowana w atrakcyjny sposób duża część twórczości artysty.

Edward Hałajko na podstawie tekstu Lajosa Győrfi jr z broszury "Węgierska dusza i wyobraźnia – rzeźby Lajosa Győrfi".

Koncepcja i scenariusz wystawy: 
Marek Zalewski, ifj. Győrfi Lajos, Tischler János